រសជាតិស្នាដៃនិពន្ធរឿងថ្មីចំនួន៤ នឹងក្លាយជាចំណីអារម្មណ៍ដល់អ្នកទស្សនាយល់ដឹងពីបញ្ហាជាក់ស្ដែងក្នុងសង្គម...
ដោយ អ៊ុន វឌ្ឍនា
វិស័យតែងនិពន្ធនៅកម្ពុជាហាក់មានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ មានអ្នកនិពន្ធជាច្រើន បានចូលរួមបង្កើតស្នាដៃនិពន្ធថ្មី ដើម្បីបង្ហាញពីចន្លោះប្រហោងនានា ដែលកើតមាននៅក្នុងសង្គម ក្នុងស្មារតីដាស់តឿនអ្នកអាន ឬអ្នកទស្សនា។ ការតាក់តែងនិពន្ធគឺ ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ ក្នុងការជំរុញឱ្យមានការកកើតនូវធនធានមនុស្ស ដើម្បីចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម និងប្រទេសជាតិ ឱ្យកាន់តែមានការរីកចម្រើន នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត។
ដើម្បីគាំទ្រការតែងនិពន្ធថ្មី និងលើកស្ទួយវិស័យនេះ អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ បានបង្កើតកម្មវិធីប្រកាសជ្រើសរើសអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ច្នៃប្រតិដ្ឋមួយ ដើម្បីចូលរួមក្នុងកម្មវិធីរដូវវប្បធម៌ឆ្នាំ ២០២២ ក្រោមប្រធានបទ «ទង្វើថ្ងៃនេះ ផលតបស្នងថ្ងៃស្អែក» ។ ជាលទ្ធផល ស្នាដៃចំនួន ៤ ត្រូវបានជ្រើសរើសយកមកអានក្នុងកម្មវិធី «អំណានក្នុងអនាគត» ដែលជាផ្នែកមួយ នៃព្រឹត្តិការណ៍សិល្បៈវប្បធម៌ប្រចាំឆ្នាំនេះ។
សម្រាប់ស្នាដៃរបស់អ្នកនិពន្ធឆ្នើមបួនរូប ដែលទទួលបានជ័យលាភីរួមមាន កន្យា ប៉ុបអែណេ៖ «អុកចត្រង្គ», ស រ៉ាន់ដា៖ «ចាបសំបុក», ជា តុងហៃ៖ «ផ្ទះកន្តាំងបីខ្នង» និង ឡាយ ឈុនយី៖ «Planet E»។
សម្រាប់ការវាយតម្លៃនៃស្នាដៃអត្ថបទនិពន្ធ គឺស្ថិតលើលក្ខខណ្ឌចំនួនប្រាំ ដែលមានការដាក់ពិន្ទុទាបទៅខ្ពស់ពី១ដល់៤សម្រាប់លក្ខខណ្ឌនីមួយៗ។ លក្ខខណ្ឌទី១ គឺស្នាដៃនោះត្រឹមត្រូវនិងបានឆ្លើយតបនឹងប្រធាន «ទង្វើថ្ងៃនេះ ផលតបស្នងថ្ងៃស្អែក»ឬទេ? លក្ខខណ្ឌទី២ គឺមើលលើការច្នៃប្រតិដ្ឋ (ជារឿងថ្មីមិនទាន់សរសេរ ឬជារឿងមួយមិនមានការអប់រំត្រង់ពេក)។ លក្ខខណ្ឌទី៣ គឺផ្នែកអត្ថន័យ (អ្នកនិពន្ធចង់ផ្ដល់សារអ្វីដល់អ្នកស្ដាប់ឬអានសម្រាប់ពិចារណា បានផ្ដល់អ្វីជាការកម្សាន្ត)។ លក្ខខណ្ឌទី៤ គឺ ទាក់ទងនឹងអត្ថរូបអត្ថបទសរសេរ (កន្លែងណាជាចំណោទបញ្ហា ភាពសមហេតុផល ចំណងពីព្រឹត្តិការណ៍មួយទៅព្រឹត្តិការមួយ និងក្បួនច្បាប់នៃការសរសេរ)។ លក្ខខណ្ឌទី៥ គឺ ពាក់ព័ន្ធនឹងបំពេញផ្នែកអត្ថបទ (ការប្រើប្រាស់ភាសា វិធីសាស្ត្រសរសេរ វេយ្យាករណ៍ អក្ខរាវិរុទ្ធ និងឃ្លាឃ្លោងជាដើម)។
សម្រាប់ការនិពន្ធសាច់រឿងទាក់ទងនឹងប្រធានបទ «ទង្វើថ្ងៃនេះ ផលតបស្នងថ្ងៃស្អែក» ចំពោះអ្នកនាង សុជាតា ដែលជាអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយ និងជាគណៈកម្មការមួយរូបនៃការជ្រើសរើសនេះ បានលើកឡើងថាថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ ដោយសារប្រធានបទ មានលក្ខណៈទូលំទូលាយ អាចចូលបានគ្រប់កាលៈទេសៈ ដូចនេះការផ្ដល់ពិន្ទុយោងសំខាន់ លើការឱ្យតម្លៃភាពច្នៃប្រឌិតច្រើនជាងគេ។»
អ្នកនាង នាង សុធារី ជាអ្នកនិពន្ធឯករាជ្យមួយរូប ដែលធ្វើការច្រើនក្នុងវិស័យតាក់តែងនិពន្ធ និងជាគណៈកម្មការមួយរូបទៀត សម្រាប់ការជ្រើសរើសស្នាដៃតែងនិពន្ធនេះ បាននិយាយដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំអោយតម្លៃជារួមថា អ្នកដែលឈ្នះ សុទ្ធតែជាអ្នកដែលបង្កើតស្នាដៃដ៏មានខ្លឹមសារ និងអត្ថន័យល្អ។»
យោងតាមគណៈកម្មការទាំងពីរបានដឹងថា មានរឿងចំនួន៨ ដែលធ្វើបានល្អ ប៉ុន្តែមានតែ៤រឿងប៉ុណ្ណោះ ដែលជាប់សម្រាប់ការអានផ្ទាល់ក្នុងកម្មវិធី។ ចំពោះចំណាប់អារម្មណ៍ទូទៅរបស់គណៈកម្មការទាំងពីរ គឺសាច់រឿងទាំង៨មានលក្ខណៈប្លែក ជាពិសេសភាគច្រើនគឺសរសេរបែបប្រៀបធៀប ដោយចង់ឱ្យអ្នកអានគិតដល់អ្វីមួយផ្សេងទៀត។ កំណាព្យពូកែប្រើពាក្យពេចន៍ ស្គាល់ក្បួនច្បាប់។ អ្នកខ្លះសេរសេរខ្លី តែមានន័យទូលំទូលាយ។
ដោយឡែកចំពោះសាច់រឿងទាំង៤ រួមមាន អុកចត្រង្គ ចាបសំបុក ផ្ទះកន្តាំងបីខ្នង និង Planet E មានលក្ខណៈពិសេសប្លែក និងមានអត្ថន័យខ្លាំង ដែលអាចធ្វើឱ្យគណៈកម្មការជំនាញទាំងពីររូប សម្រេចយកជារឿងល្អដាច់គេ។
តាមការសង្កេតមើលរបស់អ្នកនាង សុជាតា ក្នុងចំណោមរឿងទាំងអស់ប្រមាណ៣០រឿងជាង ដែលបានផ្ញើមក ជាងពាក់កណ្ដាលនៃស្នាដៃ គឺសរសេរបែបន័យត្រង់ៗ (Classic)។ តួយ៉ាងដូចជា ទាល់តែមានមហន្តរាយទើបដឹងកំហុស ឬពេលមាននរណាស្លាប់ ទើបមានរឿង។
រឿងទាំង៤ ដែលបានជាប់អ្នកនិពន្ធសុទ្ធតែបានបំពេញស្របតាមលក្ខខណ្ឌរបស់កម្មវិធី ជាពិសេសបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីទិដ្ឋភាពសង្គមច្រើន។ អ្នកនិពន្ធនិយាយពីអ្វីមួយ មិនចំៗពេក មិនផ្ដល់សារអប់រំត្រង់ៗ ពោល គឺអ្នកនិពន្ធចង់ឱ្យអ្នកអាន ឬស្ដាប់មានការត្រិះរិះពិចារណា វិភាគចំណុចណាមួយតាមអ្វីដែលបានយល់។ នេះហើយជាគុណតម្លៃនៃការសរសេរ ដែលអ្នកនិពន្ធមិនតាំងខ្លួនជាអ្នកអប់រំ។
អ្នកនាង សុជាតា បានលើកឡើងពីបទពិសោធន៍របស់ខ្លួនបន្ទាប់ពីអានរឿងនេះថា៖ «បទពិសោធន៍ដំបូងដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ គឺការកម្សាន្ត។ រឿងដែលយើងបានជ្រើសរើស ធ្វើឱ្យយើងរីករាយក្នុងការអាន និងមានបទពិសោធន៍ល្អពេលអានចប់។ ជាពិសេស ជួយដល់ការស្គាល់នូវសង្គមរបស់យើងបានច្រើន។ ដូចជារឿង អុកចក្រង្គ ធ្វើឱ្យខ្ញុំទទួលបានបទពិសោធន៍ថ្មីនៃចំណេះដឹងការលេងអុក។ សម្រាប់ រឿង ចាបសំបុក ខ្ញុំគិតថាមានលក្ខណៈអន្លង់អន្លោច របៀបសរសេរជាកំណាព្យរាយ (កម្រងកែវ) ហើយខ្លីដែលពេលអានហើយធ្វើឲ្យយើងរំភើបពីអ្វីមួយ។ រីឯ ផ្ទះកន្តាំងបីខ្នង បងស្រឡាញ់រឿងនេះ ដោយសារតែសាច់រឿងមានបែបកំប្លែង ពីរោះ បន្ថែមដោយចម្រៀង ឃ្លាឃ្លោងសរសេរបានល្អ ហើយធ្វើឱ្យយើងមានអនុស្សាវរីយល្អជាមួយសាច់រឿង ដែលអ្នកនិពន្ធបង្កើតសម្រាប់យើង។ ចំណែកឯ រឿង Planet E បទពិសោធន៍ដែលទទួលបានគឺការនិយាយពីបញ្ហាបរិស្ថាន និងផងវិបាកនាថ្ងៃអនាគត ឱ្យយើងមានការប្រយ័ត្នប្រយែង។»
តាមរយៈកម្មវិធី«អំណានក្នុងអនាគត» អ្នកចូលរួម នឹងបានស្ដាប់អ្នកនិពន្ធអានស្នាដៃនិពន្ធថ្មីនេះដោយផ្ទាល់។ ហើយទស្សនិកជនក៏មានឱកាសចូលរួមចែករំលែកចំណាប់អារម្មណ៍ និងសួរសំណួរទៅកាន់អ្នកនិពន្ធផងដែរ។
«បទពិសោធន៍សម្រាប់អ្នកស្ដាប់ អាចនឹងចូលរួមរៀនអ្វីដែលថ្មី ពីរបៀបប្រើប្រាស់សិល្ប៍វិធី ក្នុងការសរសេរដែលប្លែកខុសពីអ្វី ដែលយើងធ្លាប់ឃើញរាល់ដង។ មួយទៀត អ្នកស្តាប់គាត់នឹងបានរៀនពុទ្ធិដែលអ្នកនិពន្ធចង់ផ្ដល់ឱ្យ និងប្រាប់អ្នកអានថា អ្នកនិពន្ធចង់និយាយពីអ្វី។ សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ ពេលអានហើយបានធ្វើឱ្យចាក់ដោតអារម្មណ៍ ដែលជាអ្វីយើងអាចយកមកពិចារណា ក្នុងជីវិតរស់នៅជាក់ស្ដែង ថាគួរផ្ដោតលើអ្វីជាជាងបណ្ដែតខ្លួនរវើរវាយ។» នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកនាង សុធារី។
អ្នកនាង សុធារី បានយល់ឃើញបន្តថា៖ «អ្នកនិពន្ធគឺសរសេរ នៅពេលគាត់ឃើញអ្វីមួយដែលប្លែក ពីអ្វីដែលយើងមើលមិនដល់ ដូចជាចន្លោះប្រហោងដែលយើងមើលមិនឃើញ។ ពេលដែលបានស្ដាប់នៃសាច់រឿងនោះ យើងអាចយល់នូវអ្វីដែលមិនដែលដឹងពីមុនមក។ ហើយការស្ដាប់ល្ខោនអំណាននេះ ក៏ជាការកម្សាន្តជាមួយសិល្ប៍វិធី ដែលអ្នកនិពន្ធបានណែងណងផង ព្រមទាំងបានរៀនអ្វីដែលថ្មីផងដែរ។»
នេះជាចំណុចចាប់ផ្ដើមដ៏ល្អមួយ ដែលបានផ្ដល់ឱកាសដល់អ្នកនិពន្ធបង្ហាញស្នាដៃនិពន្ធថ្មីរបស់ខ្លួន។ កម្មវិធីនេះនឹងផ្ដល់ឱ្យអ្នកនិពន្ធ ស្គាល់ពីអ្នកអាន និងទទួលព័ត៌មានត្រប់មកវិញអំពីសាច់រឿងរបស់គាត់។ កម្មវិធីនេះជាវេទិកាមួយដ៏ល្អ សម្រាប់អ្នកតែងនិពន្ធ ជាពិសេសអ្នកនិពន្ធវ័យក្មេង ដែលចង់សរសេរអ្វីដែលថ្មីប្លែក មិនទាន់មានការសរសេរពីមុន មិនមានការការចម្លងសរសេរដដែលៗ។
អ្នកនាង សុជាតា បានផ្ដល់សារដល់អ្នកនិពន្ធគ្រប់រូបថា៖ «ការសរសេរ មិនមែនមានតែប្រលោមលោកនោះទេ។ គឺមានច្រើនបែបច្រើនយ៉ាង ដូចជាការសរសេរជាសំឡេងកុន សំឡេងវិទ្យុ។ ជាពិសេសមិនគ្រាន់តែ បោះពុម្ពជាសៀវភៅនោះទេ ថែមទាំងមានការបោះពុម្ពសៀវភៅអនឡាញ (E-book)។ ដូចនេះការបើកទូលាយ ការបើកចំហនៅពិភពខាងក្រៅ ធ្វើឱ្យមានការនិពន្ធដោយច្នៃប្រតិដ្ឋ ប្លែក ថ្មី មិនចម្លងពីស្នាដៃអ្នកទៃ។»
កម្មវិធី «អំណានក្នុងអនាគត» នឹង ប្រព្រឹត្តិទៅដោយសេរីតាមអនឡាញ នៅថ្ងៃទី ១៩ ខែកុម្ភៈ ម៉ោង ២៖០០ រសៀល ដោយចុះឈ្មោះចូលរួមតាមតំណភ្ជាប់នេះ៖ https://forms.gle/1NY5CkCr4MpFPEV5A
ខ្លីៗអំពីចំណាប់អារម្មណ៍របស់គណៈកម្មការចំពោះរឿងទាំង៤៖
ស្នាដៃរឿង «អុកចត្រង្គ» និពន្ធឡើងដោយ កន្យា ប៉ុបអែណេ។ អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាងគេ គឺសារដែលអ្នកនិពន្ធផ្ដល់ទៅកាន់អ្នកស្ដាប់ឬអាន។ សាច់រឿងនេះ ចង់បង្ហាញថា ការដែលពូកែ គឺមិនមែន ដើម្បីជិះជាន់និងដឹកនាំអ្នកដទៃនោះទេ ប៉ុន្តែគឺដើម្បីធ្វើការជាធ្លុងមួយ ជាមួយនឹងអ្នកផ្សេងទៀត។ អ្នកនិពន្ធបានយកការលេងអុក ជាឧទាហរណ៍ពីការរស់នៅក្នុងសង្គម ដែលមានភាពពាក់ព័ន្ធគ្នារវាងឯកតានីមួយៗ។
ស្នាដៃរឿង «ចាបសំបុក» និពន្ធឡើងដោយ ស រ៉ាន់ដា។ រឿងនេះមានលក្ខណៈខ្លីតែខ្លឹម ដែលផ្ដល់ជាទំនាយច្រើន។ អ្នកនិពន្ធ បានយកសត្វចាបជាតួអង្គ ដែលរៀបរាប់ពីការការបំផ្លាញព្រៃឈើ ការរស់នៅរបស់មនុស្ស និងជីវិតសត្វ។ សារសំខាន់សម្រាប់រឿងនេះគឺ អ្វីៗទាំងអស់មិនទៀងឡើយ ពេលខ្លះអ្វីដែលខំប្រឹងយ៉ាងលំបាក តែចុងក្រោយក៏អាចបាត់បង់ទៅបានដែរ។
ស្នាដៃរឿង «ផ្ទះកន្តាំងបីខ្នង» និពន្ធឡើងដោយ ជា តុងហៃ។ ចំពោះរឿងនេះ ពេលអានដូចនាំអារម្មណ៍ ទៅកន្លែងក្នុងរឿងអញ្ចឹង ដែលកើតឡើងក្នុងខេត្តក្រចេះ តាមដងទន្លេមេគង្គ។ អ្នកនិពន្ធបានធ្វើឱ្យអ្នកអាន ឆ្ងល់ចង់អានបន្ត។ សម្រាប់សារក្នុងសាច់រឿង និយាយពីជីវិត គឺត្រូវមានការច្នៃប្រតិដ្ឋ។ កុំអង្គុយរង់ចាំពេលវេលា ត្រូវមានគំនិតផ្ដួចផ្ដើម ប្រសិនបើចង់មានភាពរីកចម្រើន។
ស្នាដៃរឿង «Planet E» និពន្ធឡើងដោយ ឡាយ ឈុនយី។ រឿងនេះមានលក្ខណៈប្លែក ដែលនិយាយពីដំណើររបស់រ៉ូប៉ូត ចុះមកមើលនិងរៀបរាប់ពីរបៀបរស់នៅលើផែនដី។ អ្នកនិពន្ធសរសេរបែបប្រមើលមើលទៅថ្ងៃអនាគត ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបរិស្ថាន និងជីវិតរបស់មនុស្ស។ សម្រាប់អត្ថន័យសំខាន់ក្នុងរឿងនេះ គឺមនុស្សបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ ខណៈពេលដែលមនុស្សដឹងថា អ្វីសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិតគឺធម្មជាតិ។
Comments
Post a Comment